بدون تردید داشتن مژههای پر پشت در زیبایی چهرهی انسان اهمیت فوقالعاده دارد. مژههای پر پشت بر زیبایی چشمها افزوده و در کنار سایر عناصر صورت مانند ابروها، خط موی پیشانی، گونه، بینی، لبها و چانه، تصویر منحصر به فردی به چهرهیانسان میبخشند.
طبعاً فقدان مژه در ظاهر شخص تأثیر منفی میگذارد. شایان ذکر است که از نظر آناتومی نقش مژهها در انسان و حیوانات حفاظت از چشمها در برابر گرد و خاک است.
● اندیکاسیونهای کاشت مژه
کلاً افرادی که متقاضی کاشت مژه هستند دو دستهاند. برخی در اثر تروما یا بیماریهای مختلف مژههای خود را از دست دادهاند. علل این امر عبارتند از:
- جراحتها و اسکار ناشی از تصادفات رانندگی، حوادث کار، سوختگی، خالکوبی لبهی پلک و استفادهی طولانی از مژههای مصنوعی
- برداشتن تومورهای مختلف با جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی
- بیماریهای پوستی مانند آلوپسی آره آتا، لوپوس سیستمی، لیکن پلان، بیماریهای غدهی تیروئید
- تریکوتیلومانیا
- فقدان مادرزادی مو در کل بدن
پیش از کاشت مژه دراین بیماران سه نکته حائز اهمیت است:
- آیا بافت صدمه دیدهی پلک آمادگی پذیرش فولیکولهای موی جدید را دارد یا خیر؟
- آیا ناحیهی دهندهی مناسب برای برداشت مو وجود دارد یا خیر؟
آیا بیماری پوستی پلک فعال است یا خاموش. اگر خاموش است باید کاشت مژه را حداقل تا دو سال به تعویق انداخت. در تریکوتیلومانیا بیمار مژههای خود را به صورت اجباری- وسواسی میکند. در این حالت نباید کاشت مژه تا موقعی که بیماری کاملاً تحت کنترل قرار نگرفته است انجام شود.
بهتر است جراح با روانپزشک مربوطه مشاوره نماید و از او دربارهی زمان مناسب برای عمل سوال کند. زیرا اظهارات بیمار به خودی خود قابل قبول نیستند.
گاهی بیماران مبتلا به تریکوتیلومانی کندن موهای خود را انکار میکنند در حالی که در معاینهی نواحی فاقد مژه، شکستگی مژهها کاملاً مشهود است.
گروه دوم افرادی هستند (به ویژه خانمها) که مژههای سالم و طبیعی دارند و فقط برای افزایش اندازه و رنگ مژهها و پر پشتی آنها به پزشک مراجعه میکنند. در این حالت بهتر است بیمار خواستهی خود را به طور شفاف با پزشک در میان بگذارد و پزشک نیز امکان کسب نتیجهی مورد نظر را بررسی کرده و به بیمار اطلاع دهد و در نهایت روی نتیجهی واحد به توافق برسند.
در مواردی که پیشبینی میشود میزان بهبود به دست آمده با کاشت مژه نسبت به هزینه، زمان تلف شده و دردسرهای عمل اندک است نباید این کار توصیه شود. درافراد مبتلا به اختلال خود زشت بینی (body dismorphic disorder) نیز بهتر است قبل از عمل با روانپزشک مربوطه مشاوره شود.
در این بیماری افراد تصویر معیوبی از ظاهر خود در ذهن دارند و دائماً برای بهبود خود به جراحیهای زیبایی متعدد متوسل میشوند. این بیماری اغلب در مشاوره و تهیهی پرسشنامهی غربالگری میشود. ضمناً در افرادی که سابقهی کلوئید یا اسکار هیپرتروفیک دارند و یا دچار انتروپیون مکرر، کونژنکتیویت مکرر، بیرون زدگی چشمها به علت پرکاری تیروئید یا قوز قرنیه هستند نیز کاشت مژه ممنوعیت دارد.
● درمان جراحی
پیش از عمل کاشت مژه اگر بیماری چشمی خاصی وجود داشته باشد بهتر است با متخصصان چشم مشاوره انجام شود. اگر بیماری عمومی جدی از قبیل دیابت، فشارخون بالا، آریتمی قلبی یا نارسایی قلبی نیز وجود داشته باشد باید با متخصص داخلی مشاوره صورت گیرد.
هدف از کاشت مو برداشتن پیوندهای موی زنده از ناحیهی دهنده و انتقال آنها به ناحیهی گیرندهی فاقد موست.
در کاشت مژه باید موهای برداشته شده از ناحیهی دهنده تا حد امکان با مژهها همگونی داشته باشد. برای این کار اغلب از موهای ظریف در خلف گردن و یا از موهای سر در بالا و پشت گوشها و گاهی از موهای ابروها و ساق پا استفاده میشود.
کاشت مژه با بیحسی موضعی در حالی که بیمار بیدار است انجام میشود. حین عمل، پلکها با یک وسیلهی خاص ثابت نگه داشته میشوند تا از بروز رفلکس طبیعی پلک زدن جلوگیری شود. ضمناً باید مراقب چشمها بود.
هر چند به طور طبیعی پلک فوقانی حدود صد مژه و پلک تحتانی حدود شصت مژه دارد افزودن چند تار مو در پلکها ممکن است تراکم مژهها را فوق العاده افزایش دهد.
در جراحی ترمیمی کاشت حدوداً بیست تار مو در هر پلک ممکن است نمای طبیعی ایجاد کند. امروزه برخی جراحان میتوانند در یک جلسه ۶۰ مژه در هر پلک بکارند. این عمل یک تا سه ساعت طول میکشد. گاهی لازم است کاشت مژه دو یا سه بار تکرار شود تا نتیجهی دلخواه حاصل گردد.
● درمان طبی
اخیراً استفاده از آنالوگهای پروستاگلاندین در درمان طبی کم پشتی مژهها مورد توجه قرارگرفته است. معروفترین این داروها لاتانوپروست latanoprost است که به شکل قطرهی چشمی برای پایین آوردن فشار چشم در گلوکوم مورد استفاده قرار میگیرد.
متخصصان چشم متوجه شدهاند که لاتانوپروست موجب تحریک رشد مژهها و تیره شدن رنگ آنها میشود بدون اینکه مژهی جدیدی بروید. این دارو در حیوانات نیز مورد بررسی قرار گرفته و شاید درآینده در درمان آلوپسی آندروژنتیک نیز به کار رود.
لاتانوپروست خروج مایع از داخل چشم را افزایش داده و فشار داخل چشم را در بیماران مبتلا به گلوکوم کاهش میدهد. عوارض این دارو عبارتند از تاری دید، التهاب پلک، تیرگی عنبیه، احساس سوزش، تیرهشدن دائمی مژهها و ضخیمشدن مژهها در حال حاضر کاربرد لاتانوپروست فقط برای گلوکوم مورد بررسی و تأیید قرارگرفته است.